Trong nghệ thuật sân vườn Nhật Bản, đèn đá (Ishi-dōrō) không chỉ đơn thuần là vật chiếu sáng hay trang trí mà còn là biểu tượng văn hóa – mang ánh sáng mềm mại, trầm ấm, gợi mở không gian tĩnh lặng và kết nối con người với thiên nhiên.
Tùy vào hình dáng, vị trí đặt và mục đích sử dụng, mỗi loại đèn đá Nhật lại mang một ý nghĩa tinh thần riêng, góp phần hoàn thiện bố cục và chiều sâu cho khu vườn. Ánh sáng từ đèn đá thường trầm ấm, dịu nhẹ, tượng trưng cho sự dẫn lối, soi sáng tâm thức, và nhắc nhở con người về giá trị của sự giản dị, khiêm nhường.
– Tiểu cảnh nước trong sân vườn Nhật – Yếu tố phong thủy không thể thiếu
– Nghệ thuật chọn Vật liệu trong Thiết kế vườn Nhật: Vẻ đẹp đến từ sự tinh giản
– Khám phá 10 Yếu tố không thể thiếu trong Nghệ thuật sân vườn Nhật Bản
1. Ý nghĩa của đèn đá Nhật Bản
Trong văn hóa Nhật Bản, đèn đá không chỉ là vật chiếu sáng, mà còn là biểu tượng của ánh sáng, trí tuệ và sự an yên. Người xưa tin rằng đèn đá mang đến may mắn, năng lượng tích cực và xua đuổi điều xấu.
– Biểu trưng cho trí tuệ & sự khai sáng: Ngọn lửa bên trong đèn tượng trưng cho ánh sáng trí tuệ, soi rọi và dẫn lối con người tới sự sáng suốt, bình an.
– Kết nối con người với thiên nhiên: Đèn đá hòa quyện cùng đá tảng, sỏi trắng, cây tùng, thảm rêu… tạo nên một tổng thể hài hòa và tĩnh tại.
– Điểm nhấn thiền vị: Ánh sáng từ đèn không rực rỡ, mà trầm ấm, giúp người thưởng lãm chạm đến cảm giác an yên sâu lắng.
– Giá trị phong thủy: Đặt đèn đá ở hồ cá Koi, ven lối đi hoặc góc vườn giúp dẫn khí lành, thu hút may mắn và thịnh vượng.
2. Các loại đèn đá Nhật Bản và đặc trưng – ý nghĩa
2.1. Đèn Yukimi-dōrō (雪見灯籠) – Đèn Ngắm Tuyết
Đặc trưng: Chân thấp, mái rộng, thường đặt sát mặt nước hoặc trên thảm rêu.
Ý nghĩa: “Yukimi” nghĩa là ngắm tuyết. Vào mùa đông, tuyết phủ lên mái đèn tạo nên khung cảnh thanh tao, tĩnh lặng. Biểu tượng cho sự an nhiên và trân trọng vẻ đẹp bốn mùa.
Vị trí đặt: Cạnh hồ cá Koi, ven cầu gỗ, hoặc gần trà thất.
2.2. Đèn Kasuga-dōrō (春日灯籠)
Đặc trưng: Thân trụ cao, mái chóp nhọn, chạm khắc tinh tế.
Ý nghĩa: Xuất phát từ các đền Kasuga ở Nara, tượng trưng cho ánh sáng bảo hộ, thanh lọc không gian, xua tan tà khí.
Vị trí đặt: Lối vào vườn, sân trước, hoặc gần cổng gỗ Torii.
2.3. Đèn Oribe-dōrō (織部灯籠)
Đặc trưng: Kiểu dáng phá cách, đôi khi bất đối xứng, thân thẳng hoặc nghiêng nhẹ.
Ý nghĩa: Lấy tên từ nghệ nhân trà đạo Furuta Oribe, đại diện cho tinh thần sáng tạo, đổi mới nhưng vẫn giữ hồn truyền thống.
Vị trí đặt: Thường đặt nhất là nơi rửa tay (tsukubai) trong vườn trà hoặc góc vườn cần điểm nhấn độc đáo.
2.4. Đèn Misaki-dōrō (岬灯籠) – Đèn Mũi Đất / Đèn Hải Đăng
Đặc trưng: Thân cao, thanh mảnh, mái nhỏ.
Ý nghĩa: Gợi hình ảnh ngọn hải đăng soi đường, biểu trưng cho hy vọng và sự dẫn lối.
Vị trí đặt: Điểm cao trong vườn, ven bờ ao hoặc mũi đất.
2.5. Đèn Kotoji-gata (琴柱灯籠)
Đặc trưng: Có hai chân chống không đều, gợi hình dáng trụ giữ dây đàn Koto – một loại nhạc cụ truyền thống Nhật Bản. Thường đặt một chân trên đất, một chân vươn ra mặt nước.
Ý nghĩa: Biểu tượng cho sự cân bằng và hài hòa giữa các yếu tố tưởng chừng đối lập – đất và nước, tĩnh và động.
Vị trí đặt: Cạnh hồ cá Koi hoặc ao nước, nơi có thể phản chiếu hình dáng đèn xuống mặt nước.
2.6. Đèn Yama-gata (山型灯籠) – Đèn Núi
Đặc trưng: Thân đèn vững chắc, mái đèn có dạng chóp nhọn gợi hình dáng núi non. Kiểu dáng mạnh mẽ, chắc chắn. Các bộ phận của đèn được chọn từ các viên đá tự nhiên và được chạm khắc sao cho giữ được nguyên hình dáng của các viên đá.
Ý nghĩa: Tượng trưng cho sự trường tồn, vững bền và sức mạnh của thiên nhiên. Thường được dùng để tạo cảm giác uy nghi và tôn nghiêm trong không gian vườn.
Vị trí đặt: Các điểm cao trong vườn, gần cụm đá lớn hoặc tiểu cảnh giả sơn.
2.7. Đèn Zendōji-gata (善導寺型灯籠)
Đặc trưng: Thân trụ cao, phần mái hình tròn mềm mại, chi tiết chạm khắc tinh tế, gợi dáng kiến trúc chùa Zendōji.
Ý nghĩa: Đại diện cho sự thanh lọc tâm hồn, hướng con người về sự tĩnh lặng và thiền định.
Vị trí đặt: Gần khu vực trà thất, tiểu cảnh thiền hoặc lối vào đền chùa trong vườn Nhật.
2.8. Đèn Kajuji-gata (勧修寺型灯籠)
Đặc trưng: Kiểu dáng thanh thoát, thân cao vừa phải, mái cong nhẹ, gợi hình ảnh từ khu vườn của chùa Kajuji ở Kyoto.
Ý nghĩa: Tượng trưng cho sự thanh nhã, tinh tế và nét đẹp giản dị của văn hóa Nhật Bản cổ điển.
Vị trí đặt: Dọc lối đi chính hoặc bên hồ nước tĩnh, nơi có thể tôn lên dáng vẻ mềm mại của đèn.
2.9. Đèn Nuresagi (濡鷺灯籠) – Đèn Hạc Ướt
Đặc trưng: Thân đèn cao, thanh mảnh, phần trụ gợi hình dáng chú hạc đứng trên một chân, mái đèn nhỏ và gọn. Bề mặt thường để thô hoặc phủ rêu tự nhiên, tạo cảm giác gần gũi, cổ kính.
Ý nghĩa: Tượng trưng cho sự trường thọ, kiên định và vẻ đẹp thanh khiết – lấy cảm hứng từ hình ảnh hạc, loài chim biểu tượng của may mắn và trường tồn trong văn hóa Nhật Bản.
Vị trí đặt: Thường bố trí ven hồ cá Koi, bên suối hoặc khu vực gần mặt nước để phản chiếu bóng đèn cùng mặt nước tĩnh lặng, tăng thêm chiều sâu và thi vị cho cảnh quan.
2.10. Đèn Rankei (蘭渓灯篭)
Đặc trưng: Thân đèn vươn dài, đầu đèn nhô ra xa trụ, tạo cảm giác uyển chuyển và mềm mại. Phần trụ thường uốn cong hoặc nghiêng, giúp chiếc đèn như “vươn” về phía mặt nước hay khu vực cần chiếu sáng. Đây chính là điểm nhận diện nổi bật của Rankei so với các loại đèn đá Nhật khác.
Ý nghĩa: Tượng trưng cho sự vươn mình vượt qua giới hạn, đồng thời gợi cảm giác nâng niu và che chở. Trong nghệ thuật sân vườn, Rankei mang thông điệp về sự linh hoạt và khéo léo trong việc dung hòa không gian.
Vị trí đặt: Thường đặt bên bờ hồ cá Koi, suối hoặc ghềnh đá, để phần đầu đèn vươn ra mặt nước, ánh sáng phản chiếu tạo hiệu ứng lung linh, thi vị khi về đêm. Đây là cách bố trí phổ biến trong các vườn Nhật truyền thống.
3. Cách bố trí đèn đá trong vườn Nhật
– Gần mặt nước: Phản chiếu ánh sáng, tạo chiều sâu cho cảnh quan.
– Ven lối đi: Vừa dẫn lối, vừa tạo cảm giác an toàn, ấm áp.
– Trong cụm cây – đá: Giúp ánh sáng và bóng tối hòa quyện, tạo không gian thiền tịnh.
– Ở điểm dừng chân: Đặt gần ghế đá, chòi nghỉ để tạo góc thưởng trà, ngắm cảnh.
4. Vai trò và giá trị của đèn đá Nhật trong sân vườn
– Tạo ánh sáng mềm mại: Ánh sáng từ đèn đá không chói lóa, mà trầm ấm và khiêm nhường.
– Điểm nhấn thẩm mỹ: Hoàn thiện bố cục và định hướng tầm nhìn.
– Biểu tượng văn hóa – tinh thần Thiền: Khơi gợi sự tĩnh tâm, trân trọng khoảnh khắc hiện tại.
– Kết nối con người với thiên nhiên: Dẫn dắt người thưởng lãm bước chậm, cảm nhận sự hài hòa.
Triệu Điền Group – Đơn vị thiết kế và thi công sân vườn Nhật Bản chuẩn mực, hiện thực hóa không gian sống mang đậm dấu ấn nghệ thuật và triết lý phương Đông, bảo chứng giá trị bền vững và khác biệt cho mỗi công trình cảnh quan.
Tại Triệu Điền Group, từng chiếc đèn đá Nhật được lựa chọn và đặt xuống không chỉ vì yếu tố thẩm mỹ, mà còn dựa trên triết lý và ý nghĩa phong thủy. Chúng tôi kết hợp tinh tế giữa nghệ thuật – thiên nhiên – văn hóa để kiến tạo ra những khu vườn mang dấu ấn riêng, nơi ánh sáng từ mỗi ngọn đèn đá khẽ soi, kể tiếp câu chuyện của sự an yên và hài hòa – một câu chuyện sẽ còn lan tỏa mãi trong từng góc vườn và trong tâm trí người thưởng lãm.
Liên hệ tư vấn thiết kế – thi công sân vườn Nhật Bản cao cấp:
– Hotline: 0966 34 34 88
– Website: Trieudien.com
– Fanpage facebook: https://www.facebook.com/tapdoantrieudien/
Hãy biến ước mơ về một sân vườn xanh mát thành hiện thực ngay hôm nay!
